مقدمه

      کلیه پستانداران, اسمولالیته پلاسمای خون را تقریباً ثابت نگه می دارد و غلظت سدیم پلاسمای خون را با استفاده از مکانیسم هایی تقریباً ثابت نگه می دارد که به طور مستقل دفع آب و سدیم را تنظیم می کند. از آنجا که بسیاری از پستانداران دسترسی مداوم به آب ندارند، قابلیت تغییر دفع آب می تواند برای بقا ضروری باشد. از آنجا که سدیم و آنیونهای آن, ترکیبات اسمزی اصلی پلاسمای خون هستند و غلظت های پایدار الکترولیت نیز ضروری می باشند، دفع آب باید توسط مکانیسمهایی تنظیم شود که آن را از دفع سدیم جدا می کند. مکانیسم تغلیظ ادرار, نقش اساسی را در تنظیم دفع آب و سدیم ایفا می کند. هنگامی که مصرف آب برای رقیق نمودن پلاسمای خون به اندازه کافی بزرگ باشد، ادرار رقیق تر از پلاسمای خون تولید می شود. هنگامی که مصرف آب آنقدر کوچک است که پلاسمای خون تغلیظ می شود، ادرار غلیظ تر از پلاسمای خون تولید می شود. در هر دو مورد، میزان دفع املاح ادراری کل و سرعت دفع ادراری سدیم کوچک هستند و به طور معمول در محدوده باریک متغیر می باشند.

      در تضاد با دفع املاح، اسمولالیته ادرار به طور گسترده ای در پاسخ به تغییرات در میزان مصرف آب متغیر است. پس از چند ساعت بدون مصرف آب، مانند خواب شبانه، اسمولالیته ادرار انسان ممکن است به∼1,200 mOsm/kg H2O ، در حدود 4 برابر اسمولالیته پلاسما (∼290 mOsm/kg H2O) افزایش یابد. در مقابل، اسمولالیته ادرار ممکن است به سرعت پس از مصرف مقدار زیادی از آب کاهش یابد، مانند آنچه معمولاً در صبحانه رخ می دهد، اسمولالیته ادرار انسان (و دیگر پستانداران) ممکن است تقریباً به 50 mOsm/kg H2O کاهش یابد. اکثر مطالعات فیزیولوژیک مربوط به ساز وکار تغلیظ ادرار در گونه ها (جوندگان، خرگوش) انجام شده است که می توانند به حداکثر اسمولیته های ادرار بالاتر از انسان برسند. به عنوان مثال، خرگوش ها می توانند تا ∼1,400 mOsm/kg H2O, موش های صحرایی تا ∼3,000 mOsm/kg H2O, موش ها و همسترها تا ∼4,000 mOsm/kg H2O ، و نوعی جانور جونده تا ∼7,600 mOsm/kg H2O (که در [1] بررسی شده است) تغلیظ شود.

       همه کلیه های پستانداران یک گرادیان اسمزی را حفظ می کنند که از مرز کورتیو-مدولاری به نوک مدولا (نوک برآمدگی) افزایش می یابد. این گرادیان اسمزی حتی در ادرار پایدار می شود، اگر چه دامنه آن نسبت به آنتی دیورسیس کاهش می یابد [2؛ 3]. NaCl یکی از ترکیبات عمده گرادیان اسمزی در بخش مدولای بیرونی است، در حالی که NaCl و اوره, اجزای تشکیل دهنده اصلی در مدولا درونی هستند [2؛ 3]. این قشر, تقریباً همنوا با پلاسماست، در حالی که نوک مغزی (برآمدگی) نوک داخلی, هیپرتونیک به پلاسما است، و دارای اسمولالیته مشابه با ادرار در طول آنتی دیورسیس است [4]. سدیم و پتاسیم که با آنیونهای یک ظرفیتی همراه می شود و اوره, املاح عمده ادراری هستند؛ اوره به طور معمول املاح ادراری غالب در طول آنتی دیورسیس  قوی است [2؛ 3].

این مقاله در نشریه الزویر منتشر شده و ترجمه آن با عنوان  غلظت ادرار در سایت ای ترجمه به صورت رایگان قابل دانلود می باشد. جهت دانلود رایگان مقاله فارسی و انگلیسی روی عنوان فارسی (آبی رنگ) کلیک نمایید.
منبع:

The Physiology of Urinary Concentration: An Update