چکیده
بر اساس عوامل محیطی، حقوقی، اقتصادی و اجتماعی، مساعل تدارکات معکوس و زنجیره‌ی تامین حلقه-بسته در میان هر دو قشر پزشکان و دانشگاهیان، توجه را به خود جلب کرده‌اند. این توجه توسط تعداد زیادی از انتشارات در مجلات علمی که در سال‌های اخیر منتشر شده‌اند، مشهود است. از این‌رو، بررسی جامع ادبیات مقالات پیشرفته‌ی اخیر به منظور دریافت چارچوبی از گذشته و برای روشنی مسیر آینده، حیاتی است. هدف این مقاله، بررسی مقالات به تازگی منتشر شده در زنجیره‌ی تامین حلقه بسته و تدارکات معکوس در مجلات علمی است. مجموعاً ۳۸۲ مقاله‌ی منتشر شده بین ژانویه‌ی ۲۰۰۷ و مارس ۲۰۱۳ انتخاب و مورد بررسی قرار گرفتند. این مقالات سپس تجزیه و تحلیل و برای ساخت بنیان (یا اساس) مفیدی از تحقیقات گذشته طبقه‌بندی شدند. نهایتا، شکاف‌های در این نوشتجات برای روشن کردن و نشان دادن فرصت‌های پژوهشی آینده شناسایی شدند.
1. پیشگفتار
در ابتدا، توجه رو به رشد در مساعل تدارکات معکوس (RL) و زنجیره‌ی تامین حلقه-بسته (CLSC) با آگاهی عمومی سرچشمه گرفت (بحث شده در Dowlatshahi, 2000). سپس قانون دولتی، تولید کنندگان را وادار کرد که به تاریخ انقضای (EOL) محصولات خود دقت کنند. برای مثال، بخشنامه‌ی تجهیزات الکترونیکی و برقی ضایعات (WEEE) (بخشنامه‌ی 2002/96/EC)، قانون اروپایی در سال ۲۰۰۳ شد که شامل الزامات اجباری در جمع‌آوری، بازیافت، و بهبود برای تمام انواع محصولات الکتریکی با حداقل میزان ۴ کیلوگرم در هر نفر جمعیت در سال می‌شود (Georgiadis & Besiou, 2010). قانون مشابه WEEEنیز در کانادا، ژاپن، چین و بسیاری از کشورهای در ایلات متحده معرفی شد (Quariguasi Frota Neto, Walther, Bloemhof, Van Nunen, & Spengler, 2011). نهایتا، RL/CLSC اکنون یک فرصت درآمدی برای تولید کنندگان بجای یک رویکرد حداقل کردن هزینه است (Guide & Van Wassenhove, 2009). یک زنجیره‌ی تامین، در شکل کلاسیک خود (زنجیره‌ی تامین به سمت جلو)، ترکیبی از فرایندها برای به انجام رساندن درخواست‌های مشتریان است و شامل موجودیت‌هایی مانند تامین کنندگان، تولیدکنندگان، حمل و نقل کنندگان، انبارها، خرده‌فروشان، و خود مشتریان می‌شود (Chopra and Meindl, 2010). بر طبق شورای اجرایی تدارکات معکوس آمریکا، تدارکات معکوس به عنوان «فرایند برنامه‌ریزی، اجرا و کنترل جریان موثر بر هزینه و کارآمد مواد خام، فهرست اموال موجود، کالاهای تمام شده، و اطلاعات مرتبط از نقطه‌ی مصرف تا نقطه‌ی مبدا به منظور ارزش تصرف مجدد یا دفع مناسب» تعریف می‌شود (Rogers & Tibben-Lembke, 1998). در واقع، تدارکات معکوس، در شکل‌های کلی، از کاربران نهایی (اولین مشتریان)، آغاز می‌شود که در آن محصولات مصرف شده از مشتریان جمع‌آوری می‌شوند (بازگشت محصولات) و سپس اقدام به مدیریت محصولات EOL (تاریخ انقضا گذشته) از طریق تصمیمات مختلف انجام گرفته از قبیل بازیافت (داشتن مواد خام و قطعات خام بیشتر)، بازسازی (فروش مجدد آن‌ها به بازارهای دست دوم و در صورت امکان به مشتریان اولیه)، تعمیر (برای فروش در بازارهای دست دوم از طریق تعمیر)، و نهایتا دفع بخشی از قطعات مصرف شده، می‌شود.
اگر ما زنجیره‌های تامین معکوس و به سمت جلو (غیر معکوس یا روند معمولی) را به‌طور همزمان در نظر بگیریم، شبکه‌ی به دست آمده، یک زنجیره‌ی تامین حلقه-بسته خواهد ساخت. شکل ۱، یک زنجیره‌ی تامین کلی را برای هر دوی تدارکات معکوس و به سمت جلو نشان می‌دهد. در این شکل، زنجیره‌های تامین کلاسیک (به سمت جلو) و معکوس به ترتیب توسط خطوط توپر و خط تیره ارائه شده‌اند. در مرحله‌ی ارزیابی بازگشت، تصمیمات ممکن در مورد محصولات بازگشتی گرقته می‌شود (تصویر دیگری از یک شکل عمومی زنجیره‌ی تامین حلقه-بسته در Beamon, 1999 یافت می‌شود).
این مقاله در نشریه الزویر منتشر شده و ترجمه آن با عنوان لجستیک معکوس در سایت ای ترجمه به صورت رایگان قابل دانلود می باشد. جهت دانلود رایگان مقاله فارسی و انگلیسی روی عنوان فارسی (آبی رنگ) کلیک نمایید.
منبع:
Reverse logistics and closed-loop supply chain: A comprehensive review to explore the future
